Менка ці Свіслач? Навукоўцы Акадэміі навук, здаецца, паставілі кропку ў дыскусіі, дзе зарадзіўся старажытны Менск
Сталіца Беларусі можа быць на некалькі дзесяцігоддзяў старэйшая.
Фота: БелТА
Навукоўцы Акадэміі навук, здаецца, паставілі кропку ў дыскусіі, дзе зарадзіўся старажытны Менск. Пра гэта паведаміў БелТА загадчык Цэнтра археалогіі Беларусі Інстытута гісторыі НАН Аляксей Аўласовіч.
«Вялася навуковая і грамадская дыскусія на тэму таго, што з'яўляецца адпраўным пунктам у фарміраванні будучай сталіцы незалежнай Беларусі: месца зліцця Свіслачы і Нямігі альбо месца, дзе ручай Дунай упадае ў рэчку Менку. Мы ведалі, што ў XI стагоддзі існавала два паселішчы і там, і там, абодва ўмацаваныя, але не быў зразумелы іх статус, як яны суадносяцца адзін з адным. І толькі археалагічныя даследаванні нам паказалі, што для канца X — першай паловы XI стагоддзя гэта былі несупастаўныя велічыні.
У гэты перыяд на Менцы быў сапраўдны горад з цудоўнай матэрыяльнай культурай, а на Нямізе хоць і было паселішча, але нічога такога не было», — распавёў Аляксей Аўласовіч.
Фота: БелТА
Так, археолагі знайшлі на Менцы шэраг значных артэфактаў канца X — першай паловы XI стагоддзя.
«Цудоўныя паясныя наборы паказваюць прысутнасць тут дружыннікаў. Выяўлены і пісьмовыя прылады. Знойдзена таксама некалькі донцаў гаршкоў з пячаткамі княжацкага трызубца Ізяслава — старэйшага сына Уладзіміра і Рагнеды. Гэта паказвае тут прысутнасць княжацкай адміністрацыі і ў цэлым пашырэнне межаў Полацкага княства.
Атрымліваецца, што тут быў адзін са значных паўднёвых гарадоў на Полацкай зямлі, у той час як на Нямізе ў першай палове XI стагоддзя нічога падобнага не было. Там сапраўды было паселішча, але такіх статусных рэчаў там на гэты час не назіраецца», — адзначыў навуковец.
Фота: БелТА
Далей адбылася летапісная бітва 1067 года, калі князі Яраславічы прыступам узялі старажытны Менск.
«І мы бачым, што пачынаючы з сярэдзіны XI стагоддзя і ўжо тым больш у XII стагоддзі на Менцы больш бедныя знаходкі. Гэта значыць горад згасае. А на Нямізе, наадварот, другая палова XI стагоддзя і XII стагоддзе проста фантануюць статуснымі рэчамі», — звярнуў увагу Аляксей Аўласовіч.
Фота: БелТА
«Так што мы можам паставіць кропку ў гэтай дыскусіі. Было два паселішчы. Аднак Мінск зарадзіўся менавіта на Менцы. А далей адбыўся перанос духу горада на Нямігу ўжо пры Глебу Менскім», — падсумаваў загадчык Цэнтра археалогіі Беларусі.
Як паведамлялася, у 2022 годзе прэм'ер-міністр Беларусі Раман Галоўчанка даручыў гісторыкам разабрацца, дзе менавіта зарадзіўся Мінск. Для гэтага быў складзены план археалагічных даследаванняў комплексу на Менцы.
У 2023 і 2024 гадах праца ішла пад кіраўніцтвам археолага Андрэя Вайцяховіча. Знойдзены ўнікальныя драўляныя канструкцыі і артэфакты, якія дазволілі зрабіць новыя высновы пра гісторыю беларускай сталіцы.
Цяпер чытаюць
Як склаўся лёс выпускнікоў, якімі журфак ганарыўся 10 гадоў таму? Гісторыя аднаго ўрачыстага калажа30
Каментары
шкада што нашаніва перапячатвае белту і іншыя "точкабаі" без падобных рэмарак