Paźniak kaža pra chutkija pieramieny ŭ Biełarusi: Spadziajusia, ja ŭ hetym paŭdzielničaju
Vieteran biełaruskaha ruchu, lidar ruchu «Volnaja Biełaruś» Zianon Paźniak raskazaŭ pra «nievialičkaje akno mahčymaściej», jakoje pakul nierealizavanaje, patłumačyŭ, z kim Biełarusi treba vybudoŭvać adnosiny, i vykazaŭ upeŭnienaść u chutkich pieramienach.
U novym vypusku prahramy «Karani prablemaŭ» na «Biełsacie» Zianon Paźniak pradstaviŭ svajo bačańnie situacyi ŭ śviecie i Biełarusi.
«Tramp robić kansiervatyŭnuju revalucyju»
Pa słovach Paźniaka, Amieryka straciła svaju byłuju mahutnaść, i kali ŭźniknie situacyja novaj suśvietnaj vajny, to jana vyjavicca «na hlinianych nahach».
Ale ciapier «źjaviŭsia čałaviek, jaki moža brać na siabie adkaznaść. Jon robić kansiervatyŭnuju revalucyju. I ŭ revalucyi treba iści jak tanku. (…) U hetym sensie jon usio robić pravilna. Ale heta nie pojdzie biez achviar. Situacyja niebiaśpiečnaja. I pavyšeńnie cen budzie, i paharšeńnie žyćcia». Ale heta dla žycharoŭ Amieryki. A što ź biełaruskim hramadstvam?
Palityk akcentuje ŭvahu na tym, što na nas upłyvajuć sankcyi i vajna.
«Realnaja palityka takaja — Biełaruś šturchajuć u pašču Rasii. U vyniku naša hramadstva ŭžo apynułasia ŭ śfiery ŭpłyvu Rasii. Heta dla nas nacyjanalnaja śmierć. Treba było naadvarot Biełaruś adciahvać [ad Rasii], uciahvać jaje ŭ jeŭrapiejskija adnosiny, uciahvać jaje da demakratyi.
Nu kaniečnie, [Łukašenka] heta dyktatar, heta niahodnik. Jon padaviŭ [supraciŭ]. Ale heta vajna. Jość dypłamatyja. Heta elemientarnyja rečy. Treba jaho ciahnuć ad Pucina. Heta treba rabić było. Ale dla hetaha treba mieć palityčnuju hałavu, a nie biurakratyčnuju. I voś jany (jeŭrapiejskija palityki — NN) stvaryli takuju situacyju. Jany prosta traciać charošuju krainu i traciać vielmi vyhadnuju dla Jeŭropy terytoryju. Heta važny stratehičny płacdarm», — davodzić palityk.
«Vielmi važna, kab pieramovy ab miru byli ŭ Biełarusi»
Adnosna dalejšaha raźvićcia padziej u rasijska-ŭkrainskim kanflikcie Paźniak zaŭvažaje, što baki buduć imknucca damovicca ab miry. I važna, kab pieramovy prachodzili ŭ Biełarusi.
«Heta varyjant (zaklučeńnie mirnaha pahadnieńnia — NN) bolš vierahodny, tamu što ŭ im zacikaŭlena Amieryka. Vielmi važna, kab pieramovy ab miru byli ŭ Biełarusi. (…) I ŭ hetym pavinna być zacikaŭlena Ukraina. Bo va Ukrainie vielmi važna, kab Biełaruś fihuravała jak subjekt. U Biełarusi nie pavinna być rasijskaha vojska. (…) Biełaruś pavinna być demilitaryzavana. (…) Heta pavinna adna z umovaŭ miru być, što (…) rasijskaje vojska i bazy nie pavinny być u Biełarusi. Biełaruskaja terytoryja pavinna być zonaj miru».
U toj ža čas Paźniak vykazvaje ŭpeŭnienaść u tym, što zaklučany mir nie budzie doŭhim. «Ja adčuvaju, što ja dobra viedaju psichałohiju takoha čałavieka, jak Pucin, i psichałohiju maskaloŭ, i toj publiki, jakaja vakoł Pucina. Što jany havorać, što jany pišuć. (…) Kali mir budzie zaklučany, to heta budzie tolki na niejki karotki čas».
«Inicyjatyva pavinna pajści adtul — ź Jeŭraźviazu albo ad Amieryki»
Pa słovach Paźniaka, nielha spadziavacca na toje, što Łukašenka moža stać inicyjataram pieramien. Pryčyna ŭ tym, što lubaja inicyjatyva ź jaho boku budzie spyniena Rasijaj.
«Łukašenka zaležny ad Pucina, ad hazu i ad nafty, i ad kredytaŭ. I kali jon niešta robić nie tak, jamu pra heta nahadvajuć. A jamu bolš niama kudy dziavacca. (…) Łukašenka — sabačka, jakoha trymajuć za ašyjnik. Tamu ŭ hetaj situacyi, kali jon pieršy budzie prajaŭlać niejkuju aktyŭnaść z Zachadam, jamu tut ža pakivajuć palcam — jon vinavaty, jaho inicyjatyva.
Tamu inicyjatyva pavinna pajści adtul — ź Jeŭraźviaza albo ad Amieryki. (…) Jany nie kidajuć šaryk Łukašenku. Jany prosta [jaho] śpisali razam z narodam. (…) Łukašenka ŭsio roŭna pojdzie pad sud. (…) Treba ratavać narod, krainu ratavać. Dla Jeŭropy važna mieć Biełaruś i hety płacdarm.
Kali heta budzie jeŭrapiejskaja kraina i demilitaryzavanaja zona, vajny nie budzie. (…) Ale ŭ Jeŭropie niama palitykaŭ. Heta biurakraty».
«Ciapier adkryłasia nievialičkaje akno mahčymaściej»
Pa słovach Paźniaka, z prychodam da ŭłady ŭ ZŠA Donalda Trampa dla Biełarusi adkryłasia «nievialičkaje akno mahčymaściej», adnak jano «absalutna nie realizavana».
«Reformy, jakija iduć, i sutnaść palityki Štataŭ — heta palityka biznesmiena. (…) Tramp — heta praktyk. Čałaviek, jaki niekalki razoŭ bankructva ciarpieŭ. Jon čałaviek, jaki viedaje ekanomiku i viedaje biznes. (…) Tramp usio robić pravilna. Jon pieramahaje», — vykazaŭ svaju pazicyju Paźniak i patłumačyŭ, jakoje akno mahčymaściej jon bačyć. Pa jaho słovach, padtrymki ad ES Biełaruś nie moža atrymać, bo nie maje čaho joj prapanavać.
«Što my možam prapanavać Jeŭraźviazu? Ničoha. Voś atrymlivajecca, što my charošyja, my chočam za demakratyju. Jeŭraźviaz davaŭ hranty. A tyja hranty, što byli, tut užo i pravy čałavieka. Voś stvaryli hety marazm. (…) Klimat… Heta ŭsio prydumanyja lavackija nieisnujučyja źjavy. (…) Stvaryli ideałohiju z klimatu.
My možam Amieryku zacikavić inviestycyjami. Kali b my byli volnyja biełarusy, kali b heta ad mianie zaležała, kali b ja byŭ prezidentam ci premjer-ministram (ja suprać taho, kab prezident byŭ), to my možam tolki takim čynam — prapanavać inviestycyi ŭ kalijnyja soli. Heta kala siami miljardaŭ».
Akramia kalijnych uhnajeńniaŭ, pa słovach Paźniaka, ZŠA mohuć zacikavić i inšyja haliny. U jakaści prykładu jon zhadaŭ redkaziamielnyja rasoły, spasłaŭšysia na słovy hieołahaŭ.
Jašče adzin patencyjnaja krynica inviestycyj — artezijanskaja vada.
«Tam nijakich bakteryj. Heta resurs, jaki budzie daražej za naftu», — zapeŭnivaje palityk.
«Kali my damo mahčymaść amierykanskamu biznesu, amierykanskamu kapitału zajści ŭ Biełaruś. Pry tym nie treba dziešavicca. Dajcie, jak kažuć, vyhadnyja mahčymaści. Jany ŭsio pabudujuć. (…) Jany buduć atrymlivać vyhadu. Pry tym damova moža być na peŭny termin zaklučanaja, z peŭnymi raściažkami. Heta ŭsio možna.
Tam, dzie budzie amierykanski biznes, amierykanski kapitał, amierykanskaja vyhada, tam budzie ichni intares. I tut užo jany buduć zacikaŭleny, kab rasijskaje vojska nie stajała i baz rasijskich nie było. Voś heta i jość narmalnaja hłabalizacyja. (…) Z hetaj Amierykaj možna vieści pieramovy. Heta budzie asnova našaj niezaležnaści».
«Pieramieny chutka buduć»
Paźniak zapeŭnivaje, što vieryć u toje, što pieramieny ŭ Biełarusi abaviazkova buduć:
«Jany buduć abaviazkova. Tak žyćcio pabudavana. Nie treba nijakaj viery mieć. Prosta treba viedać, jak pabudavana žyćcio. Narod viečny. A čałaviek abmiežavany svaim losam. (…)
Heta ŭsio abaviazkova pieramienicca ŭ bližejšym časie. Navat kali nie budzie niejkich kardynalnych padziej, źviazanych z łamańniem niejkich isnujučych paradkaŭ. (…) Treba, jak kitajcy, hladzieć napierad i ŭmieć čakać. Ja hladžu aptymistyčna. Jość naš narod. Jon razumny, jon ściaŭsia. Jon maje svaje dumki. Jon pracavity. Ciažka jamu. Ale (…) jon ža zrobić vyvady. (…)
Z hetaj strašnaj dyktatury, z hetaha žachlivaha režymu, nacyja pavinna vyjści lepšaj. My šmat stracili elit… Ale ŭ cełym nacyja pavinna vyjści lepšaj. Jana nabyła vopyt, jak nie treba žyć, jak nie treba rabić i jak supraciŭlacca. I jana ŭ hetaj situacyi ciažkaj vyžyvaje. Tamu pytańnie času. (…)
Kali ŭ ludziej pačaŭsia vybar, jany zrabili vybar dla svabody. Pajšli na vulicy. I kali b heta zdaryłasia, to była b zusim druhaja historyja. Jana jašče budzie, i budzie vielmi chutka.
Ja dumaju, jašče ja ŭ joj paŭdzielničaju».
U Połk Kalinoŭskaha na tydzień pralez milicejski stukač. Ciapier jaho vykryli, i dobra vidać, chto sprabuje abialić ahienta29
Kamientary
Nivodnamu słovu vieryć nielha. Bo albo ahulnyja zajavy albo pierakručvaje na svoj kapył realnaść.
Jen choć teatralnuju pastanovu hrošy naźbiraŭ? Ci znoŭ pšyk?