Нiколi ня ведаеш, што хаваецца ў iх унутры. Нямецкi кiнарэжысэр зычыць беларусам аранжавай будучынi.
«НН»: Калi i чаму Вам прыйшла ў галаву iдэя зьняць фiльм пра Беларусь?
Сэбасьцян Хайнцэль: Тры гады таму я пазнаёмiўся з Максiмам, беларусам, якi вучыцца са мной у Бэрлiне. Нас было дзевяць чалавек, мы праходзiлi практыку i нiчога пра Беларусь ня ведалi. Таму мы вырашылi на тыдзень туды зьезьдзiць. Рабiлi рэпартажы зь Беларусi, потым зладзілi фотавыставу, стварылi сайт. Зьнялi караценькi фiльм пра Беларусь i паказалi яго ў Бэрлiне. Мяне ўразiла тая рашучасьць, зь якой маладыя беларусы, нягледзячы на недахоп у грошах, свабодзе ды пэрспэктывах, спрабуюць зьдзяйсьняць свае мары. Такой рашучасьцi не хапае многiм немцам. Потым я пазнаёмiўся з прадусэрам Штэфанам Клаосам, i нам прышла ў галаву iдэя: чаму б ня зьняць фiльм пра маладых людзей, нашых пагодкаў. Мы вырашылi паглядзець, як ствараюць сваё жыцьцё маладыя людзi ў краiне, якую ў СМІ называюць апошняй дыктатурай Эўропы.
«НН»: Што было самым складаным падчас працы над фiльмам?
СХ: Пераадольваць культурны ды моўны бар’ер. Я ня мог абысьціся безь перакладчыка. Яшчэ было цяжка пераадольваць людзкое ўяўленьне пра тое, нiбыта я багаты эўрапеец, якi хоча хуценька скляпаць фiльм i звалiць з гэтай краiны. Але людзi паступова разумелi, што мы звычайныя студэнты, якiя здымаюць фiльм.
«НН»: Гiсторыi маладых людзей пераплеценыя. Гэта наўмысна прадуманы рэжысэрскi ход?
СХ: Гiсторыi пераплялiся зусiм незалежна ад нашай волi. Напрыклад, з маляром Iгарам мы пазнаёмiлiся зусiм выпадкова. А потым пачалi размаўляць за пiвам, i выявiлася, што ён сядзеў у турме, прычым у той самай, дзе па iншы бок кратаў працаваў наглядчыкам Слава. Беларусы як матрошка: нiколi ня ведаеш, што хаваецца ў iх унутры.
«НН»: Як Вы ўяўлялi сабе Беларусь да паездкi i як зьмянiлася Ваша ўяўленьне пра яе пасьля працы над фiльмам?
СХ: Я ня меў амаль нiякага ўяўленьня пра Беларусь і чуў пра яе толькi показкi-страшылкi. Першае ўражаньне было такiм: «Дык тут зусiм ня так i блага!» На першы погляд, у Менску ўсё выглядае прыстойна, сьвецiць сонейка, людзi п’юць пiва. Але празь нейкi час я зразумеў, што несвабода праяўляецца ў дробязях, якiя працінаюць будзённае жыцьцё людзей.
«НН»: Дык што такое Беларусь — дыктатура? Нешта iншае?
СХ: Там вее iншы вецер, не такi, як у Нямеччыне. На вулiцах нашмат больш палiцыi, людзi паскараюць тэмп працы, калi паўзь iх павiнен ехаць прэзыдэнт. Наклейваеш налепку ў пераходзе, а ўжо празь дзесяць хвiлiн яе няма. Але я вельмi не давяраю катэгарызацыi «дыктатура — недыктатура». У сваiм фiльме я хацеў ня сам адказаць на гэте пытаньне, а даць магчымасьць адказаць на яго iншым. Гэты фiльм не накiраваны супраць рэжыму. Гэта фiльм, якi паказвае, як маладыя людзi шукаюць сваю свабоду ў гэтых умовах, якiя i палiтычна, i эканамiчна выглядаюць вельмi кепска.
«НН»: У чым галоўнае адрозьненьне беларусаў ад немцаў?
СХ: Істотная розьнiца ў мэнтальнасьцi. Мне здацца, што людзi на Ўсходзе больш цёплыя ў мiжасобасных дачыненьнях, але стасункi ўнутры грамадзтва больш халодныя. На Захадзе ўсё наадварот.
«НН»: Якая будучыня чакае Беларусь?
СХ: Спадзяюся, аранжавая!
Каментары