Biełarus, jakoha zakranuła apošniaja masavaja abłava KDB, raskazaŭ, jak prachodzili pieratrus i dopyt

«Telefon, noŭtbuk — usio heta adrazu pryniali»

«Była vośmaja ranicy. Da mianie dadomu pryjšli piaciora mužčyn: troje — supracoŭniki KDB, dvoje — paniatyja. Ja paśpieŭ u telehramie, što tam było stromnaje, vydalić, — uspaminaje Dźmitryj. — Pieratrus byŭ nie taki, jak u filmach, što ŭsio pieraviarnuli. Prosta akuratna łazili, hladzieli. Telefon, noŭtbuk — usio heta adrazu pryniali. Znajšli adrazu tam padpisku ŭ instahramie [na staronku, jakuju biełaruskija ŭłady ličać ekstremisckaj]. Jana ŭ mianie była adzinaja, ja zabyŭsia pra jaje, kali ščyra. I ŭsio, typu, hetaha ŭžo chapaje [dla zatrymańnia]».

Padčas pieratrusu Dźmitryj daviedaŭsia, što pryčyna vizitu siłavikoŭ — udzieł u adnoj z anłajn-inicyjatyŭ (jana nie nazyvajecca dziela biaśpieki surazmoŭcy). Pastanova ab praviadzieńni pieratrusu padpisanaja hienieralnym prakuroram Biełarusi Andrejem Šviedam. Zhodna z dakumientam, spravaj zajmajecca centralny aparat Śledčaha kamiteta.

Sutnaść spravy ŭ dakumiencie nie vykładzienaja, adnak pieraličanyja šeść kryminalnych artykułaŭ: č. 1 art. 356 (zdrada dziaržavie); č. 1 art. 357 (zmova ci inšyja dziejańni, učynienyja z metaj zachopu abo ŭtrymańnia dziaržaŭnaj ułady niekanstytucyjnym šlacham); č. 3 art. 361 (zakliki da mier abmiežavalnaha charaktaru (sankcyj)); čč. 1-3 art. 361-1 (stvareńnie ekstremisckaha farmiravańnia albo ŭdzieł u im); art. 361-2 (finansavańnie ekstremisckaj dziejnaści); č. 2 art. 361-4 (sadziejničańnie ekstremisckaj dziejnaści).

Imia samoha Dźmitryja ŭ hetym dakumiencie nie było, ale byŭ adras i farmuloŭka, što «ŭ nazvanaj kvatery i padsobnych pamiaškańniach mohuć znachodzicca pryłady i srodki ździajśnieńnia złačynstva, pradmiety, dakumienty i kaštoŭnaści, jakija mohuć mieć značeńnie dla kryminalnaj spravy».

Siłaviki vyvučyli hadžety tych, chto byŭ doma, i znajšli ŭ pierapiskach Dźmitryja zhadku inicyjatyvy, jakaja ich cikavić. U vyniku mienavita jaho zabrali na dopyt u miascovy adździeł KDB.

«My chočam, kab vy choć niejak nam akazalisia karysnyja»

Dźmitryja pa čarzie dapytvali niekalki supracoŭnikaŭ. Pieršapačatkova havorka išła pra anłajn-inicyjatyvu, zhadku jakoj znajšli ŭ pierapiskach. Mužčyna śćviardžaŭ, što ni ŭ čym nie ŭdzielničaŭ, a surazmoŭcy cisnuli, što ich danyja kažuć pra advarotnaje. Byli i bolš ahulnyja pytańni.

«Jany mianie pytalisia, ci znajomy ja ź Cichanoŭskaj, z Łatuškam, niejkija jašče proźviščy nazyvali, jakich ja nie viedaju. Ci ŭmieju ja bomby źbirać i vieści boj. Napeŭna, u ich jość taki standartny nabor pytańniaŭ dla «ekstremistaŭ». Darečy, uvohule nie pałochali. Vietliva, karektna. Tolki dva supracoŭniki — surovyja, [źviartalisia] na ty, z matam. Nie kazali «my ciabie zakryjem, nikoli nie vyjdzieš». Naadvarot, ja tak razumieju, im chaciełasia niejak mianie schilić da niejkaha supracoŭnictva».

Dopyt prachodziŭ u rodnym horadzie Dźmitryja. Jon źviarnuŭ uvahu: siłaviki to havaryli, što nie znajomyja z horadam, to — što znajomyja. Mužčyna nie zrazumieŭ, što z hetaha było praŭdaj.

Pa asabistych pryčynach Dźmitryj rehularna byvaje za miažoj. Supracoŭnikaŭ KDB hety fakt zacikaviŭ. Jany zadali mnostva pytańniaŭ pra metu pajezdak i jahonyja znajomstvy ŭ inšaj krainie. Taksama jany vielmi zacikavilisia materyjałami, jakija znajšli na pryładach mužčyny.

«Prapanoŭvali, naturalna, kab ja kaho-niebudź vydaŭ. Nu, heta značyć ja tak zrazumieŭ, — tłumačyć Dźmitryj. — Adkryta nie skazali, ale byli takija napaŭprazrystyja namioki: «My chočam, kab vy choć niejak nam akazalisia karysnyja», «A moža, vy viedajecie niejkich pratestoŭcaŭ, chto jašče nie panios pakarańnie?», «A moža, niejkija kasiaki ŭ milicyjanieraŭ ci ŭ vykankamie?» Ja kažu: «Ni z kim ja nie znajomy, ničoha takoha nie było».

«Supracoŭnictva» pa čarzie prapanoŭvali niekalki supracoŭnikaŭ KDB, jany sprabavali cisnuć na mužčynu, łavili jaho na chłuśni, u niejki momant «matam padnajechali». Dźmitryj nastojvaŭ, što nikoha nie viedaje.

«Jany ŭsie pajšli raicca. Potym pryjšoŭ hety načalnik kamandy, jaki mianie braŭ. «Apošniaja vam prapanova: viedajecie jakich-niebudź «pratestunoŭ», jakich možna jašče zakryć?» — «Nie viedaju». — «Nu, okiej, tady pajechali afarmlacca ŭ HUUS», — uspaminaje biełarus».

«Niejkim cudam vypuścili»

U milicyju Dźmitryja pryvieźli razam sa smartfonam. Tam na jaho aformili pratakoł za «padpisku» pavodle č. 2 art. 19.11 KaAP (raspaŭsiud infarmacyjnaj pradukcyi, uklučanaj u respublikanski śpis ekstremisckich materyjałaŭ, a taksama vyrab, vydańnie, zachoŭvańnie albo pieravozka z metaj raspaŭsiudžvańnia takoj infarmacyi).

«Milicyja ŭžo była žorstkaja. Nie bili, ale ŭžo da mianie na ty. Kazali: «Što vy tut usio robicie? Źjazdžajcie, kali vam nie padabajecca kraina i radzimu nie lubicie — valicie na chren», — uspaminaje jon.

Mužčynu advieźli dadomu, dazvolili pieraapranucca ŭ «kamiernaje» — spartyŭnyja štany i krasoŭki biez šnurkoŭ. Dalej jon trapiŭ u izalatar, sutki pravioŭ u čakańni suda. Sud daŭ jamu štraf.

«Ščyra kažučy, ja dumaŭ, što budzie ci 15 sutak, a potym kryminalnuju spravu zaviaduć, ci adrazu zaviaduć kryminalnuju spravu. Ale niejkim cudam jany ŭsio ž taki vypuścili. Ci ŭ ich jašče šmat pracy, jak ja ciapier baču», — razvažaje surazmoŭca.

Dźmitryj vyrašyŭ pakinuć Biełaruś z-za bojazi za ŭłasnuju biaśpieku. Padčas dopytu jamu namiakali, što «ciapier buduć časta ź im bačycca».

Mužčyna zmoh pierasiačy miažu samastojna. U novaj krainie ŭ jaho jość dzie spynicca, ale pra doŭhaterminovyja płany pakul kazać nie davodzicca.

«Heta značyć majo žyćcio pieratvaryłasia niezrazumieła ŭ što, — razvažaje jon. — Mieŭ sacyjalny bahaž i pracu doma, i siamju. Ciapier ja biespracoŭny, palityčny emihrant chren viedaje dzie. Takaja voś historyja. Užo kali ja čytaŭ hetyja naviny — zrazumieŭ, što nie adzin».

• 3
• 0
• 1
• 3
• 2
• 25
• 24
• 1