«Kuplenno mnoju v Homle na Michajła vina cierkovnaho i voctu s liškom flašku». Kali prynosić karyść niedastatkovaja piśmiennaść?
Cikavuju archiŭnuju znachodku raźmiaściŭ na svajoj staroncy ŭ fejsbuku historyk Dzianis Lisiejčykaŭ. Heta frahmient bohasłužebnaj knihi, na staronkach jakoj zachavaŭsia maleńki letapis vydatkaŭ na ałkahol. Ale z hetych pobytavych zapisaŭ možna atrymać i infarmacyju, jakoj tady była miascovaja mova.
«Mova Homielščyny 1790-ch hadoŭ. Pamiž Nasovičami i Starymi Dziatłavičami nad Sožam.
Časam niedastatkovaja piśmiennaść prynosić karyść — tady možna pačuć nie knižnyja słovy i vyrazy, a pabytovyja», — piša historyk.
I cytuje:
«A v 1794m hodie v jesienie ariendaru židu Šliomie za majstra Jana Majevskaho, pariechrista, kotoroj zvonicu rabotał, to za jeho upłatył za napoi 6 r. 30 kop.»
«Avhusta 24 dnia v subotu jak sieno skidali v Zakabłuckoj, tohda [vział] kvart 6, a v niedielu jeŝie vział kvarty 4».
«Kuplenno mnoju v Homle na Michajła vina cierkovnaho i voctu s liškom flašku, za kotoruju upłačienno 60 kop. A na Sirnoj Niedieli v Dobranki na vino 30 kop. A v Skitku vina za 10 kop.»
Viadomy movaznaŭca Vincuk Viačorka, kamientujučy hetyja zapisy pad pastom, adznačyŭ, što hety frahmient moža być adnym z važnych dokazaŭ taho, što ŭ piśmovym užyvańni biełaruskaj movy pamiž XVII—XVIII i XIX stahodździami, nasamreč, nie było značnaha chranałahičnaha pierapynku. Ale pierałom usio ž byŭ — źmiena hrafiki i pravapisnaha pryncypu.
Sotni rubloŭ, kab efiektna daviedacca poł budučaha dziciaci: biełarusy robiać usio bolš maštabnyja hiendar-paci3
Kamientary
u jakim u jakim hodzie?) takoje ŭražańnie, što ničoha nie źmianiłasia...
biełaruskaja i ŭkrainskaja movy na obščepaniatnym